เติบโตอย่างไรให้มี “ทักษะชีวิต”
วันนี้อัตนัยมีโอกาสพูดคุยกับ ครูพี่ฝาย ฝายวารี ประภาสะวัต ในบทบาทหน้าผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาพัฒนาการเด็ก และผู้อำนวยการหลักสูตรโรงเรียนคู่ขนาน ภายใต้ภาพมุมใหญ่ว่า เด็กไทยต้องมีทักษะชีวิต
โรงเรียนคู่ขนาน อีกหนึ่งทางเลือกของผู้ปกครองที่เห็นความสำคัญของทักษะบริหารจัดการชีวิต ทั้งในเรื่องของการเข้าสังคม การทำงานร่วมกับผู้อื่น ความมั่นใจในตัวเอง การรับมือกับความผิดหวัง เป็นวิชาที่ในระบบโรงเรียนปกติไม่มีสอน เมื่อเราเข้าไปดูเนื้อหาหลักสูตรภายในเราจะได้เห็นตั้งแต่ การเพิ่มคุณค่าและภูมิใจในตนเอง เรียนรู้การทำงานร่วมกับผู้อื่น การรับมือกับการผิดหวัง ไปจนถึงการฝึกอดทนจนกว่าจะสำเร็จ
ชื่อภาพ : ครูพี่ฝาย ฝายวารี ประภาสะวัต
“Hard Skill ก็คือทักษะที่วิชาชีพควรมีอ่ะ เช่น พี่เป็นครู ทักษะที่ควรมีคือการสอน แต่ Soft skill คือทักษะที่ช่วยหนุนนำให้ Hard Skill ทำได้ดีขึ้นและประสบความสำเร็จ เช่น พี่เป็นครู โอเคพี่สอนเป็น แต่ถ้าพี่เป็นครูที่ไม่มี Empathy ล่ะ ถ้าเด็กๆละ อย่างพี่จบครูถูกปะ ถ้าเด็กร้องไห้มาแล้วพี่เป็นคนที่ไม่มี Emotional Control เตะเด็กออกไปได้ไหม หรือแบบว่า เงียบๆหน่อยได้ไหม ปวดหัวจะแย่อยู่แล้ว นั่งเดี๋ยวนี้เลย นั่งเดี๋ยวนี้เลย มันก็ไม่ได้ไง”
“ดังนั้น Emotional Control หรือ Empathy ที่ยกตัวอย่างไป ก็จะช่วยให้พี่เป็นครูที่ประสบความสำเร็จ แล้วพี่ก็เป็นครูที่ดีขึ้น พี่เชื่อว่า ถ้า อ่ะไม่ต้องครูหรอก วิชาชีพอื่นๆถ้าเกิดมี Soft Skill จะประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานแน่นอน”
หนึ่งในประโยคสรุปรวบยอดที่ทำให้เห็นภาพชัดว่า เรากำลังอยู่ในยุคการพัฒนาตนเองให้การนำหน้าการเปลี่ยนแปลงของโลก ไม่ใช่แค่การก้าวให้ทันเพียงอย่างเดียว เพราะหากมีแค่ทักษะการทำงานคงไม่เพียงพอ ในขณะที่การแข่งขันที่สูงขึ้น ทุกคนมีสิทธิ์การเข้าถึงทรัพยกรข้อมูลอย่างเท่าเทียมกัน ดังนั้นการปรับตัวและพัฒนาทักษะด้านอื่นๆจึงเป็นสิ่งสำคัญให้เราพร้อมรับมือกับความเปลี่ยนแปลงได้ และทักษะที่ว่านั้นคือ Soft Skill หรือ ทักษะชีวิต
ถ้าเราลองค้นหาความหมายของ Soft Skill ใน Google เรามักจะได้เห็นเนื้อหาบทความเชิงกลยุทธ์ทางการตลาดมากมาย รวมไปถึงคำบางคำที่ติดสอยห้อยท้ายไปด้วยเสมอ คำว่า ทักษะชีวิต
เมื่อ Hard Skills คือความรู้ทักษะที่ใช้ในการทำงาน และ Soft Skills คือทักษะชีวิตด้านจิตใจที่บ่มเพาะความเป็นมนุษย์ มุ้งเน้นการบริหารอารมณ์ เข้าสังคม การปฏิสัมพันธ์กับคนเป็นหลัก แล้วทำไมเราถึงต้องเรียนทักษะเหล่านี้ทั้งๆที่ควรได้รับการปลูกฝังโดยครอบครัวมาตั้งแต่เด็ก ไม่ใช่หรือ ?
ชื่อภาพ : ทักษะชีวิต
“ ในช่วงเด็กประมาณ 9 ถึง 10 11 12 ปีประมาณนี้ สมองเนี่ยมันจะเริ่มเกิดการ Pruning หรือเค้าเรียกว่า ดึงเซลล์ที่ไม่ได้ใช้งานออกมา เหมือนโต๊ะเรารกๆอย่างงี้ สิ่งแรกที่เราจะทิ้งบนโต๊ะของเราคืออะไร ก็จะเป็นเศษกระดาษหรืออะไรที่เราไม่ได้ใช้บ่อยถูกป่ะ อะไรที่ไม่ได้ใช้ จัดห้องหรืออะไรก็ตาม หน้า Desktop คอมทั้งหมด อะไรที่เราไม่ใช้มันจะเอาออก การ Pruning ของสมองก็เหมือนกัน ดังนั้นถ้าเกิดว่าฝึกเด็กได้ตั้งแต่ก่อน 9 ขวบ เขาจะสามารถมีทักษะตรงนี้ได้มั่นคงมากขึ้น เพราะว่าในช่วงอนุบาล 3 – 5 ปี มันเป็นช่วงที่เซลล์สมองเกิดขึ้นเยอะมาก ถ้าลึกลงไปหน่อยเขาเรียกว่า Synaspe หรือจุดเชื่อมต่อเอาง่ายๆอย่างเด็กที่ไม่เคยได้ตัดสินใจเลย ทำตามที่พ่อแม่บอกทุกอย่าง เซลล์ประสาทในเรื่องของการตัดสินใจอะคะ เค้าก็ไม่มีเนอะ คือมีแต่ไม่ได้ใช้ พอถึง 9 ขวบ 9 ขวบปุ๊ป ก็เริ่มที่จะหายไปประมาณนั้น เพราะฉะนั้นก็เลย ถ้าจะให้ดี ก็คือควรฝึกตั้งแต่เด็ก ”
“Soft skill เป็นทักษะที่ควรปลูกฝังมาจากครอบครัว แต่ถ้าคนสอนไม่ได้มีจะปลูกฝังยังไละ เราพบว่าเด็กส่วนใหญ่ที่มาหาเรา ค่อนข้างขาดเรื่องของ Self Esteem โดยเฉพาะเด็กมัธยมต้น เขาจะบอกตัวเองว่าเขาทำไม่ได้หรอก ทำไม่สำเร็จหรอก เขาไม่ได้อยากจะเป็นคนที่ดีขึ้น เพราะพ่อแม่ก็ชี้หน้าทุกวันว่าแบบเอาแต่เล่นเกม ติดเกมอยู่นั่นแหละ ชีวิตนี้จะทำอะไรได้อย่างงี้ เขาก็เลยรู้สึกว่าเขาไม่ได้อยากเป็นคนที่ดีขึ้น”
ดังนั้น Soft Skills ไม่เพียงแต่จำเป็นสำหรับวัยทำงานรุ่นพ่อแม่เท่านั้น ในงานวิจัยของสถาบันทางประสาทวิทยาต่างประเทศ พบว่า มากกว่า 70% ของเด็กที่มีการฝึก Soft skills ตั้งแต่ตอนยังเรียนอยู่ในชั้นประถม จะช่วยส่งเสริมให้ประสบความสำเร็จตอนเรียนมหาวิทยาลัย รวมไปถึงมีสังคม และคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นในระยะยาวอีกด้วย
“เวลาที่พี่สอนพ่อแม่พี่จะบอกตลอดว่า เลี้ยงลูกให้อยู่ได้ ให้เหมือนวันที่พ่อแม่จะตาย ถ้าเราตายแล้วเขาอยู่ได้ อันนี้คือ Success นะ ดังนั้นขอให้ได้เห็นด้วยตาเนื้อของตัวเองว่า เออ ถ้าฉันตาย ลูกฉันอยู่ได้ พ่อแม่จะสบายใจ พ่อแม่ทุกคนหวังแค่นั้นจริง ๆ”
อีกไม่กี่สิบ ปีข้างหน้าหลังจากที่คุณอ่านบทความนี้
คุณคิดว่าลูกคุณจะต้องมีทักษะอะไรบ้างเพื่อเอาตัวรอดในสังคมแห่งการแข่งขัน แล้วทักษะอะไรนอกใบปริญญาที่จะพาลูกคุณให้ไปได้ไกลกว่าคนอื่น
มีเพียงสมองที่เฉลียวฉลาดจะเพียงพอไหม หรือถ้ามีสมองและหัวใจด้วย แบบจะไหนดีกว่า
ติดตามช่องทางอื่น ๆ ของอัตนัยต่อได้ที่
Website : www.attanai.com
Facebook : https://bit.ly/3nQNzZu
YouTube : https://bit.ly/2YJSOk8
Instagram : http://bitly.ws/jpVm
Soundcloud : http://bitly.ws/jpW6
Spotify : https://spoti.fi/3CruIIF
