Montessori การเรียนรู้ต่างวัยที่เติบโตไปด้วยกัน

• แนวทางการเรียนรู้แบบมอนเตสซอรี่เชื่อว่าเด็กสามารถพัฒนาได้ดีที่สุดเมื่ออยู่ในสภาพแวดล้อมที่ส่งเสริมการเรียนรู้ตามธรรมชาติของพวกเขา 

• ห้องเรียนที่มีเด็กต่างวัยช่วยให้เด็กฝึกฝนการสื่อสารและการทำงานร่วมกับผู้อื่น เด็กโตได้มีโอกาสทำหน้าที่เป็นพี่เลี้ยง คอยช่วยเหลือและแนะนำเด็กเล็ก ขณะที่เด็กเล็กก็ได้เรียนรู้จากการสังเกตและทำตามพฤติกรรมที่ดีของเด็กที่โตกว่า ซึ่งช่วยพัฒนาทักษะทางสังคม 

• หากครูต้องการนำวิธีการเรียนรู้แบบมอนเตสซอรี่มาสอนในห้องเรียนอาจจำเป็นต้องเริ่มจากการวางแผนการสอนโดยต้องเหมาะสมกับเด็กในช่วงวัยที่หลากหลาย เพื่อให้ทุกคนได้รับประสบการณ์การเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ

     ในระบบการศึกษาแบบดั้งเดิม โรงเรียนส่วนใหญ่มักแบ่งเด็กออกเป็นระดับชั้นตามอายุ เช่น อนุบาล ประถมศึกษา มัธยมศึกษา โดยมีหลักสูตรที่ออกแบบให้เหมาะสมกับพัฒนาการของเด็กในช่วงวัยเดียวกัน เพื่อให้พวกเขาได้พัฒนาความรู้ ทักษะ สังคม อารมณ์ไปพร้อม ๆ กันคนในวัยใกล้ ๆ กัน 

     คริสเตน ฮิงเคิล นักศึกษาการสื่อสารดิจิทัลจาก OECD ได้บอกว่าที่ฝรั่งเศสมีห้องเรียนที่นักเรียนถูกแบ่งออกเป็นกลุ่มอายุ 5 ขวบ 6 คน และอายุ 11 ขวบ 6 คนในห้องเรียนเดียวกัน ครูซึ่งทำงานคนเดียว จัดการห้องเรียนโดยแบ่งบทเรียนออกเป็น 2 ส่วน คือ การสอนและการแก้ปัญหา ครูเริ่มต้นด้วยการสอนไวยากรณ์ภาษาฝรั่งเศสให้กับเด็กกลุ่มที่อายุมากกว่า  หลังจากผ่านไป 5 นาที นาฬิกาจับเวลาจะดังขึ้น ครูก็มอบหมายโจทย์ให้เด็กกลุ่มที่อายุมากกว่าคอยช่วยเหลือกลุ่มที่อายุน้อยกว่า โดยโครงสร้างดังกล่าวจะช่วยให้เด็ก ๆ ได้ถามคำถามซึ่งกันและกัน ให้คำปรึกษา ป้องกันการกลั่นแกล้ง และส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งห้องเรียนแบบนี้เรามักเห็นในโรงเรียนที่มีการเรียนการสอนแบบมอนเตสซอรี่โดยมีเป้าหมายคือการเห็นเด็กๆ ต่างวัยทำงานร่วมกันและเข้าสังคมอย่างมีความสุข 

การเรียนรู้ร่วมกันในห้องเรียนต่างวัยตามแนวทางมอนเตสซอรี่ 

   แนวทางการเรียนรู้แบบมอนเตสซอรี่เชื่อว่าเด็กสามารถพัฒนาได้ดีที่สุดเมื่ออยู่ในสภาพแวดล้อมที่ส่งเสริมการเรียนรู้ตามธรรมชาติของพวกเขา หนึ่งในนั้นคือการให้เด็กที่มีอายุต่างกันเรียนรู้ร่วมกันในห้องเรียนเดียวกัน เพื่อเรียนรู้กัน การที่เด็กมีเพื่อนที่มีอายุต่างกัน ความสามารถไม่เหมือนกันจะทำให้เด็ก ๆ ไม่มีแรงกดดัน ในกลุ่มที่มีเด็กหลายวัย เด็กๆ จะพัฒนาความสัมพันธ์ระยะยาวระหว่างกันและกับครู เด็กๆ จะดูแลซึ่งกันและกัน จนในที่สุด เด็กๆ ก็จะรู้จักลักษณะนิสัยของกันและกัน และเห็นถึงคุณค่าของกันและกัน 

ประโยชน์ของการเรียนรู้ร่วมกันในห้องมอนเตสซอรี่ 

1.เสริมสร้างทักษะทางสังคม 
ห้องเรียนที่มีเด็กต่างวัยช่วยให้เด็กฝึกฝนการสื่อสารและการทำงานร่วมกับผู้อื่น เด็กโตได้มีโอกาสทำหน้าที่เป็นพี่เลี้ยง คอยช่วยเหลือและแนะนำเด็กเล็ก ขณะที่เด็กเล็กก็ได้เรียนรู้จากการสังเกตและทำตามพฤติกรรมที่ดีของเด็กที่โตกว่า ซึ่งช่วยพัฒนาทักษะทางสังคม 

2.สร้างความมั่นใจและความรับผิดชอบ 
เมื่อเด็กโตกว่าได้มีโอกาสช่วยสอนเด็กเล็ก จะทำให้พวกเขารู้สึกภูมิใจและเกิดความมั่นใจในตนเอง นอกจากนี้ยังช่วยปลูกฝังความรับผิดชอบ เนื่องจากเด็กกโตต้องคอยช่วยดูแลและเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับเด็กที่อายุน้อยกว่า

3.นักเรียนได้เรียนรู้ตามจังหวะของตนเอง 
เพราะแต่ละคนมีความเร็วในการเรียนรู้ที่แตกต่างกัน การจัดห้องเรียนแบบต่างวัยช่วยให้ทุกคนสามารถเรียนรู้ตามจังหวะของตนเองโดยไม่รู้สึกกดดัน นักเรียนที่เรียนรู้ได้เร็วสามารถช่วยสอนเพื่อน ขณะที่คนที่ต้องการเวลาในการเรียนรู้มากขึ้นก็สามารถได้รับความช่วยเหลือจากทั้งครูและเพื่อนร่วมชั้น 

4.กระตุ้นการเรียนรู้ที่มีความหมาย 
การมีปฏิสัมพันธ์กับเพื่อนทำให้ได้เรียนรู้การอยู่ร่วมกันของคนที่หลากหลายที่ใกล้เคียงกับทักษะแห่งความเป็นจริงได้ฝึกการแก้ปัญหา การทำงานร่วมกัน และการสื่อสาร ซึ่งเป็นทักษะที่สำคัญสำหรับการใช้ชีวิตในสังคม

5.ลดพฤติกรรมแข่งขันและการกลั่นแกล้ง 
ในห้องเรียนที่แบ่งตามอายุแบบดั้งเดิม เด็กอาจเกิดความรู้สึกแข่งขันกันมากเกินไป ซึ่งบางครั้งนำไปสู่ปัญหาการเปรียบเทียบตนเองกับผู้อื่น ในทางตรงกันข้าม ห้องเรียนที่มีเด็กต่างวัยจะเน้นความร่วมมือมากกว่าการแข่งขัน ทำให้บรรยากาศในห้องเรียนเป็นมิตรและลดปัญหาการกลั่นแกล้ง 

ความท้าทายในการจัดการห้องเรียนต่างวัย 

   หากครูต้องการนำวิธีการเรียนรู้แบบนี้มาสอนในห้องเรียนอาจจำเป็นต้องเริ่มจากการวางแผนการสอนโดยต้องเหมาะสมกับเด็กในช่วงวัยที่หลากหลาย เพื่อให้ทุกคนได้รับประสบการณ์การเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ การใช้ Project-Based Learning เป็นอีกทางหนึ่งที่ทำให้นักเรียนได้ทำงานเป็นกลุ่ม ส่งเสริมการร่วมมือระหว่างเด็กต่างวัย เช่น กิจกรรมที่ต้องใช้การวางแผนและแบ่งหน้าที่ร่วมกัน นอกจากนี้ครูเองต้องปรับการวัดผลและประเมินผลให้เหมาะสม โดยใช้เกณฑ์การประเมินที่เน้นการพัฒนารายบุคคล รูปแบบการเรียนรู้แบบนี้อาจเป็นแนวทางที่ช่วยพัฒนาเด็กให้เติบโตขึ้นอย่างสมดุลทั้งด้านความรู้และทักษะชีวิตอีกด้วย 

https://oecdedutoday.com/how-mixed-age-classrooms-offer-a-unique-approach/ 

https://montessori-ami.org/trainingvoices/mixed-ages-montessori-environment