ความสัมพันธ์ของ Climate Change กับความยากจน ความก้าวหน้าในการเรียนรู้

เด็กที่เผชิญกับสภาพอากาศที่แปรปรวน ส่งผลต่อพัฒนาการของเด็ก ทั้งทางด้านโภชนาการ การเข้าถึงการศึกษา ซึ่งส่งผลกระทบโดยตรงต่อความก้าวหน้าทางการเรียนรู้ เด็กที่มาจากครอบครัวที่ยากจนที่สุดจะได้รับผล กระทบมากที่สุด

มีใครเคยคิดไหมว่า สภาพอากาศที่แปรปรวนจะส่งผลต่อการศึกษา? คงไม่มีใครคิดถึงข้อนี้และคงคิดว่าไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกันด้วยซ้ำ แต่การวิจัยของ Young Lives เปิดเผยว่าการที่เด็กต้องเผชิญกับสภาพอากาศที่แปรปรวน เช่น ความแห้งแล้งและน้ำท่วม ซึ่งประสบการณ์ในวัยเด็กเหล่านี้ส่งผลต่อพัฒนาการของเด็ก ทั้งทางด้านโภชนาการ การเข้าถึงการศึกษา ซึ่งส่งผลกระทบโดยตรงต่อความก้าวหน้าทางการเรียนรู้ โดยเด็กที่มาจากครอบครัวที่ยากจนที่สุดจะได้รับผลกระทบมากที่สุด เพราะวิกฤติสภาพภูมิอากาศกับการระบาดใหญ่ของโควิดทำให้เด็ก ๆ ต้องเผชิญกับช่องโหว่ของการศึกษาที่คนรุ่นก่อน ๆ ไม่เคยต้องรับมือ

ครัวเรือนที่ยากจนที่สุดได้รับผลกระทบมากที่สุด

แม้ว่า COP26 (Climate Change Conference of the Parties) จะประสบความสำเร็จในการกำหนดเส้นทางสำหรับการจำกัดภาวะโลกร้อนไว้ที่ 1.5 องศาเซลเซียส แต่แน่นอนว่าเหตุการณ์สภาพภูมิอากาศสุดขั้วก็มีแนวโน้มว่าจะเพิ่มขึ้นและมีความรุนแรงขึ้นซึ่งส่งผลให้ประเทศที่มีรายได้ต่ำและต่อจากนี้คนรุ่นใหม่จะได้รับผลกระทบมากที่สุด

ตั้งแต่ปี 2544 เป็นต้นมา การศึกษาของ Young Lives ได้ตามติดชีวิตของเด็ก 12,000 คนในชุมชนยากจนทั่วเอธิโอเปีย อินเดีย (รัฐอานธรและรัฐเตลังคานา) เปรู และเวียดนาม เพื่อทำความเข้าใจผลกระทบระยะยาวของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศต่อเด็กและเยาวชนที่เปราะบาง การวิจัยแสดงให้เห็นว่าเหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้วที่เกิดขึ้นในช่วงวัยเด็กกำลังส่งผลกระทบอย่างไม่เท่าเทียมกันอย่างมีนัยสำคัญต่อกลุ่มที่ยากจนที่สุดและกลุ่มเปราะบางที่สุด

เด็กหลายคนในระบบการศึกษาล้วนเคยประสบเหตุการณ์จากสภาพอากาศเลวร้ายอย่างน้อย 1 ครั้งในช่วงอายุ 15 ปี เช่น ภัยแล้งหรือน้ำท่วม ในเอธิโอเปีย 54% ในอินเดีย 44% เวียดนาม 34% และเปรู 30% และเด็กที่อาศัยอยู่ในครัวเรือนที่ยากจนที่สุดได้รับผลกระทบมากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ

สภาพอากาศส่งผลต่อร่างกายและจิตใจที่กำลังเติบโต

เมื่อสภาพอากาศเลวร้ายมากขึ้นส่งผลกระทบต่อพืชผลและส่งผลให้ราคาอาหารสูงขึ้น อย่างที่เราเห็นตัวอย่างได้จากประเทศไทยที่เกิดน้ำท่วมในหลายจังหวัดส่งผลให้พืชผลทางการเกษตรมีราคาแพงเพราะภัยธรรมชาติ ส่งผลให้ครอบครัวที่เปราะบางจำเป็นต้องดิ้นรนเพื่อหาอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการเพื่อดำรงชีพและเพื่อเด็กที่กำลังอยู่ในวัยเจริญเติบโต Young Lives ได้แสดงให้เห็นว่าในครอบครัวที่ขาดแคลนอาหารส่งผลกระทบต่อทักษะการเรียนรู้ ความก้าวหน้าในการศึกษาและอาจส่งผลกระทบในทางลบต่อความสูงของเด็กในอนาคต สภาพอากาศสุดขั้วอาจส่งผลเสียต่อโภชนาการของสตรีมีครรภ์ที่มีผลต่อการกำหนดผลลัพธ์ในการคลอดบุตรตลอดจนสุขภาพของเด็กที่จะเกิดมาเพราะเนื่องจากสารอาหารที่เพียงพอสัมพันธ์กับพัฒนาการทางสติปัญญาและความเป็นอยู่ที่ดี

สภาพอากาศที่รุนแรงส่งผลต่อผลิตผลทางการการเกษตรและส่งผลต่อเนื่องเป็นลูกโซ่ต่อเด็กที่มาจากครอบครัวยากจนทำให้มีแนวโน้มที่จะออกจากโรงเรียนมากขึ้น มีเวลาเรียนรู้ที่บ้านน้อยลง ส่งผลให้เกิดการหยุดชะงักในการศึกษาและความหิวอาจส่งผลต่อความสามารถในการมีสมาธิของเด็กในห้องเรียนและยังเพิ่มโอกาสที่เด็กจะขาดเรียนอีกด้วย

สภาพอากาศส่งผลกับการศึกษาได้อย่างไร

ผลกระทบจากสภาพอากาศส่งผลกระทบต่อการเรียนรู้และการศึกษาของเด็กและเยาวชนในรูปแบบต่าง ๆ ตลอดชีวิตYoung Livesแสดงให้เห็นว่าในเวียดนามสภาพอากาศที่รุนแรงส่งผลต่อผลิตผลทางการการเกษตรและส่งผลต่อเนื่องเป็นลูกโซ่ต่อเด็กที่มาจากครอบครัวยากจนทำให้มีแนวโน้มที่จะออกจากโรงเรียนมากขึ้น มีเวลาเรียนรู้ที่บ้านน้อยลง ส่งผลให้เกิดการหยุดชะงักในการศึกษาและความหิวอาจส่งผลต่อความสามารถในการมีสมาธิของเด็กในห้องเรียนและยังเพิ่มโอกาสที่เด็กจะขาดเรียนอีกด้วย

เหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้ว เช่น พายุหมุนเขตร้อน อาจสร้างความเสียหายให้กับอาคารเรียนหรือโรงเรียนทำให้เด็กไม่สามารถไปโรงเรียนได้ชั่วคราว หรือเด็กบางคนอาจไม่เคยกลับไปเรียนหนังสืออีกเลย นอกจากนั้นในช่วงฤดูแล้งเด็กอาจขาดเรียนเพราะต้องเดินทางไกลเพื่อเก็บน้ำ นอกจากนี้ ทั้งครอบครัวอาจอพยพเพื่อแสวงหาอาหาร น้ำ และการจ้างงาน โดยดึงลูกๆ ออกจากระบบการศึกษาไปอย่างถาวร

สภาพอากาศที่แปรปรวนไปนั้นเกี่ยวข้องกับทุกช่วงจังหวะชีวิตของคนทุกวัย เด็กในวันนี้ที่ต้องรับมือกับสภาพอากาศที่พวกเขาต้องเจอในอีก 20-30 ปีข้างหน้า

คนส่วนใหญ่มักมองไม่เห็นถึงผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้นจากสภาพอากาศสุดขั้วที่มีต่อการศึกษาแต่การวิจัยของ Young Lives แสดงให้เห็นแล้วว่าสภาพอากาศที่แปรปรวนไปนั้นเกี่ยวข้องกับทุกช่วงจังหวะชีวิตของคนทุกวัย เด็กในวันนี้ที่ต้องรับมือกับสภาพอากาศที่พวกเขาต้องเจอในอีก 20-30 ปีข้างหน้า โดยเฉพาะเด็กที่อยู่ในพื้นที่ที่เปราะบางที่สุดที่จะได้รับผลกระทบระยะยาวมากที่สุด ถึงจุดนี้ความคาดหวังให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศจากการประชุมร่วมกันในเวที COP26 ที่จะช่วยแก้ไขปัญหาสภาพอากาศเปลี่ยนแปลงไปอาจจะเป็นเพียงส่วนหนึ่งและยังเป็นแสงสว่างปลายอุโมงค์ที่ยังไกลเหลือเกิน แต่ในตอนนี้โรงเรียนเองก็จำเป็นต้องมีส่วนช่วยผลักดันพัฒนาและสนับสนุนความหลากหลายในการดำรงชีวิต ครอบครัวเกษตรกรรมอาจต้องรับเอารูปแบบอื่นของการสร้างรายได้เพื่อให้มีความยืดหยุ่นมากขึ้นต่อความแปรปรวนของสิ่งแวดล้อมเช่นกัน และอาจยังมีอีกหลากหลายหนทางที่จะสร้างสรรค์การเรียนรู้และรักษาดาวเคราะห์ดวงนี้ไว้ เพราะในตอนนี้มีเพียงดาวดวงนี้เท่านั้นที่มีอากาศพอให้เราหายใจได้ทุกวัน

อ้างอิง
https://www.weforum.org/agenda/2021/11/climate-change-girls-education-gender-equality/
https://www.newsecuritybeat.org/2019/05/climate-change-weaken-childrens-education-tropics/
https://www.youthkiawaaz.com/2019/10/effects-of-climate-change-could-undermine-childrens-education/
https://www.thairath.co.th/business/economics/2233232