เกาหลีใต้ เมืองที่คนและการเรียนรู้หลอมรวมกันเป็นหนึ่ง

   ไม่กี่สิบปีก่อน “เกาหลีใต้” ยังเป็นหนึ่งในประเทศที่ติดกับดักความยากจน ประชาชนทั่วไปมีรายได้ต่อหัวไม่ต่างจากประเทศแถบแอฟริกา ในขณะที่ตอนนี้สามารถไต่ลำดับทางเศรษฐกิจขึ้นมาเป็นประเทศที่พัฒนาแล้ว เปิดประตูสู่อันดับ 10 ของประเทศที่ร่ำรวยที่สุดในโลก และแน่นอนว่า Soft Power อย่างอุตสาหกรรมบันเทิงเป็นหนึ่งในส่วนสำคัญ แต่รากฐานที่สำคัญกว่านั้นคือ “การเรียนรู้”

   ก่อนอื่นต้องบอกก่อนว่าความสำเร็จของประเทศเกาหลีใต้ไม่ได้เกิดขึ้นเพราะปาฏิหาริย์ แต่เบื้องหลังนั้นมาจากการวางระบบโครงสร้างการส่งเสริมพัฒนาศักยภาพคนในประเทศอย่างมุ่งมั่นจริงจัง ซึ่งหนึ่งในกระบวนการพัฒนาคุณภาพคน มาจากการสร้าง ‘เมืองแห่งการเรียนรู้’ ที่กระจายไปทั่วประเทศ

   ปีค.ศ. 1999 เมืองกวังมยอง นำร่องประกาศตัวว่าเป็นเมืองแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิต ‘แห่งแรก’ ในเกาหลีใต้ ซึ่งจุดเริ่มต้นมาจากภาคส่วนต่าง ๆ ทั้งรัฐ เอกชน และคนในพื้นที่ ที่ต่างเห็นปัญหาร่วมกัน ไม่ว่าจะเป็นการเข้าสู่สังคมสูงวัย เศรษฐกิจของเมืองที่ไม่แข็งแรง และการเข้าไม่ถึงความรู้ของคนในบางพื้นที่ พวกเขาจึงตัดสินใจลุกขึ้นมาจัดการและสร้างพื้นที่การเรียนรู้ของตัวเอง ผ่านโปรแกรมการเรียนรู้ที่อยู่บนเป้าหมาย ‘เมืองแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตที่มีความสุข ไม่ว่าจะที่ไหน เมื่อไหร่ หรือเป็นใครก็สามารถเรียนได้’ ทำให้เมืองค่อยๆ พัฒนามากขึ้น เพราะผู้คนได้ทักษะสำหรับประกอบอาชีพหรือเข้าถึงความรู้ใหม่ๆ อยู่เสมอ

   จุดเริ่มต้นตรงนี้เองได้สร้างการเปลี่ยนแปลงตามมาอย่างต่อเนื่อง ใน ค.ศ. 2001 รัฐบาลส่วนกลางของเกาหลีใต้เริ่มจริงจังกับการสร้างพื้นที่การเรียนรู้ และตั้งเป้าเปลี่ยนให้ทุกเมืองในเกาหลีใต้เป็นเมืองแห่งการเรียนรู้ ผ่านการทำวิจัย ออกแบบพื้นที่ วางโครงสร้างพื้นฐาน และให้งบสนับสนุนแต่ละเมืองในการออกแบบพื้นที่การเรียนรู้ของตัวเอง โดยมีแนวคิดหลัก คือการทำให้พื้นที่การเรียนรู้อยู่ใกล้บ้านทุกคนมากที่สุด ซึ่งใกล้ในระดับที่ว่าเดินเท้าเพียง 10 นาทีก็ไปถึงพื้นที่การเรียนรู้ระดับชุมชนได้

   ปี ค.ศ. 2008 รัฐได้ก่อตั้งสถาบันการเรียนรู้ตลอดชีวิตแห่งชาติ หรือ The National Institute for Lifelong Education (NILE) เพื่อขับเคลื่อนเรื่องนี้ ซึ่งหากว่ากันในเชิงปริมาณ ปัจจุบันเกาหลีใต้มีเมืองแห่งการเรียนรู้ไปแล้วกว่า 169 แห่ง และแต่ละแห่งก็มีอิสระในการออกแบบเมืองด้วยตัวเอง ไม่ใช่การจัดการแบบที่ส่วนกลางลงไปจัดตั้งแล้วจับวางอย่างไม่เข้าใจบริบท

ชื่อภาพ : Learning City In South Korea

การเรียนรู้ตลอดชีวิตในแบบฉบับของเกาหลีใต้เป็นอย่างไร

   เรื่องสำคัญคือการมีโครงสร้างพื้นฐานที่แข็งแรง สาธารณูปโภคที่ดีจะทำให้ผู้คนเข้าถึงศูนย์การเรียนรู้ง่ายขึ้น การสร้างการมีส่วนร่วมตั้งแต่ระดับชุมชนไปจนถึงระดับจังหวัด และที่สำคัญคือทางเกาหลีใต้พยายามที่จะผลักดัน พ.ร.บ. การเรียนรู้ตลอดชีวิต เพื่อให้ความตั้งใจในการสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้อยู่ในแผนแม่บทกฎหมายอีกด้วย โดยเน้นการพัฒนาพื้นที่โดยรอบศูนย์การเรียนรู้ให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของทุกคน เช่น การยกระดับให้ร้านหนังสือไม่ใช่แค่ที่ขายหนังสือ แต่มีกิจกรรมฝึกอบรมเขียนหนังสือ ทำหนังสือ ตลอดจนการฝึกทักษะต่าง ๆ เพื่อกระจายพื้นที่ของการเรียนรู้ให้เกิดขึ้นได้ทุกที่ ทุกเวลา นอกจากนี้ยังมีการจัดทัศนศึกษาเพื่อเชื่อมโยงไปยังแหล่งการเรียนรู้ต่าง ๆ รวมไปถึงส่งเสริมการเรียนรู้ความเข้าใจเทคโนโลยีดิจิตอลในกลุ่มผู้เปราะบาง เช่น ผู้สูงอายุ ผู้พิการ โดยศูนย์การเรียนรู้ได้ออกแบบการเรียนรู้ดังกล่าวให้กับผู้อยู่อาศัยในพื้นที่ห่างไกลด้วย มีการจัดห้องเรียนสอนทักษะชีวิตแก่ผู้มีอายุ 50 ปีขึ้นไป เนื่องจากเป็นกลุ่มประชากรที่เพิ่มมากขึ้นโดยเฉพาะในเขตเมืองหลวง 

   โดยองค์กรหลักที่มีบทบาทในการพัฒนาเมืองแห่งการเรียนรู้อีกแห่งหนึ่ง คือ “Suwon Lifelong Learning Center” มีหน้าที่หลักในการวางแผนและสร้างโปรแกรมการเรียนรู้ที่หลากหลาย เช่น การเกษตรในเมือง งานหัตถกรรม หรือการศึกษาวรรณกรรม เป็นต้น รวมถึงให้การสนับสนุนชมรม คลับ และกิจกรรมจิตอาสาที่เกี่ยวกับการเรียนรู้ผ่านการส่งมอบสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ที่ต้องการ และยังช่วยโปรโมตการเรียนรู้ตลอดชีวิตให้กับประชาชนในเมืองผ่านการให้ข้อมูลทางโปสเตอร์หรือเว็บไซต์

   ซึ่งปี 2023 มีสถานที่ที่อำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ในเมืองซูวอนมากกว่า 600 แห่ง ประกอบไปด้วย ศูนย์การเรียนรู้ชุมชน 42 แห่ง ศูนย์การเรียนรู้ของเด็กและวัยรุ่น 73 แห่ง ศูนย์แสดงงานศิลปะและวัฒนธรรม 20 แห่ง สถานที่แห่งการเรียนรู้อื่น ๆ อีกมากมาย และสถานที่สำคัญในการเรียนรู้มากที่สุด คือ ห้องสมุดซึ่งในเมืองซูวอนแห่งนี้มีมากถึง 118 แห่ง ห้องสมุดเหล่านี้อยู่ห่างจากบ้านของประชากรทุกคนเฉลี่ยที่ 10 นาที 

   นี่เป็นเพียงส่วนหนึ่งสิ่งที่เกาหลีใต้ให้ความสำคัญเพื่อพัฒนาประเทศไปข้างหน้า การเป็นเมืองแห่งการเรียนรู้ สร้างพื้นที่การเรียนรู้ที่เข้าใจชุมชน เข้าใจผู้คน และให้อิสระกับประชาชนในการเรียนและสร้างสรรค์สิ่งต่าง ๆ ถือเป็นเมืองต้นแบบที่การเรียนรู้แทรกตัวอยู่ในทุกพื้นที่จนหลวมรวมและกลมกลืนกับคนในชุมชนไปโดยปริยาย

อ้างอิง

https://en.eef.or.th/2023/05/08/lifelong-learning-in-south-korea-a-case-study/

https://www.oecd-ilibrary.org/sites/cd2b486a-en/index.html?itemId=/content/component/cd2b486a-en