การฟังเพลง เหตุผลเจ๋ง ๆ ที่เราจะเก่งวิทย์ขึ้น

   เสียงดนตรีอาจดูเป็นเพียงกระแสคลื่นเสียงธรรมดา แต่แท้จริงแล้วพลังของมันสามารถปลุกให้สมองของเราตื่นตัวและพร้อมสำหรับการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ การผสานดนตรีเข้ากับการศึกษาอาจเป็นกุญแจสำคัญในการปลดล็อกศักยภาพของเด็กๆได้

   การฟังเพลงไม่ใช่เพียงการรับรู้เสียงเพลิดเพลินเท่านั้น แต่ยังเป็นการออกกำลังกายสำหรับสมอง ในขณะที่เราฟังบทเพลง สมองจะถูกกระตุ้นให้วิเคราะห์องค์ประกอบต่างๆ เช่น จังหวะ ท่วงทำนอง และการผสมผสานของเสียงดนตรีแต่ละชิ้น กระบวนการนี้ฝึกฝนความสามารถในการคิดเชิงวิเคราะห์และแก้ปัญหาของเรา ซึ่งเป็นทักษะสำคัญในการศึกษาวิทยาศาสตร์

   การศึกษาโดย Dr.Nasiah Meer จากภาควิชาการศึกษาพิเศษ มหาวิทยาลัยเคปทาวน์ ประเทศแอฟริกาใต้ แนวคิดหลักของงานวิจัยเป็นการตรวจสอบสมมติฐานที่ว่าการฝึกฝนดนตรีส่งผลดีต่อผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาในวิชาวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์หรือไม่ งานวิจัยชิ้นนี้ได้ศึกษาเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ระหว่างนักเรียนที่มีการฝึกฝนดนตรีและกลุ่มควบคุมที่ไม่ได้ฝึกฝนดนตรี พบว่านักเรียนกลุ่มที่ฝึกฝนดนตรีมีผลการเรียนที่ดีกว่าอย่างมีนัยสำคัญ ทำให้งานวิจัยนี้สรุปได้ว่าการฝึกฝนดนตรีส่งผลให้นักเรียนมีทักษะการคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหาที่ดีขึ้น ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยส่งเสริมผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และงานวิจัยนี้ถูกต่อยอดให้เกิดความร่วมมือของคณะนักวิจัยอีกหลายสถาบัน ได้แก่ Arash Habibi จากสถาบันเทคโนโลยีจอร์จเมสันและอานร์ ดาวาซากิ จากมหาวิทยาลัยฟรีไดรช์ การศึกษาครั้งนี้ต้องการตรวจสอบกิจกรรมการทำงานของสมองขณะฟังดนตรี โดยโดยใช้เทคนิคสแกนสมองด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MEG) เพื่อวิเคราะห์การทำงานของสมองขณะฟังเพลง พบว่าการฟังดนตรีกระตุ้นการทำงานของ frontopolar cortex ซึ่งเป็นส่วนของสมองที่เกี่ยวข้องกับการคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ ผลการวิจัยนี้สนับสนุนแนวคิดที่ว่าดนตรีมีบทบาทในการพัฒนาทักษะวิทยาศาสตร์ด้วยเช่นกัน

การฟังเพลง คือ กุญแจสู่ห้องสมุดแห่งความรู้

   ในโลกแห่งวิทยาศาสตร์ การสั่งสมความรู้และการจดจำข้อมูลเป็นสิ่งสำคัญ มีงานวิจัยอีกจำนวนไม่น้อยที่แสดงให้เห็นว่าการฟังดนตรีกระตุ้นการหลั่งสารเคมีในสมองที่มีบทบาทสำคัญต่อกระบวนการจดจำระยะยาว ดนตรีจึงเปรียบเสมือนกุญแจที่ช่วยเปิดห้องสมุดแห่งความทรงจำได้อย่างง่ายดาย

   บทเพลง Stairway to Heaven ของวง Led Zeppelin  วงดนตรีร๊อกยักษ์ใหญ่ หนึ่งในตัวอย่างงานวิจัยที่พบว่าผู้ที่ชื่นชอบบทเพลงนี้สามารถจดจำเนื้อหาของมันได้ดีกว่าคนที่ไม่ชอบ ซึ่งเป็นตัวอย่างที่ชี้ให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างดนตรีกับความจำระยะยาว

   Stairway to Heaven มักถูกใช้เป็นเพลงประกอบภาพยนตร์ รายการโทรทัศน์ และโฆษณาต่าง ๆ สิ่งนี้ทำให้เพลงนี้กลายเป็นสัญลักษณ์ที่เชื่อมโยงกับความทรงจำเฉพาะเจาะจง เช่น ฉากสำคัญในภาพยนตร์ เหตุการณ์พิเศษในชีวิต หรือความรู้สึกต่างๆ เมื่อเราได้ยินเพลงนี้ อีกครั้ง ความทรงจำเหล่านี้จะถูกกระตุ้นขึ้นมา ทำให้เรารู้สึกคิดถึง อบอุ่นใจ หรือมีความสุขนั่นเอง

การฟังเพลงจะช่วยพัฒนาทักษะทางวิทยาศาสตร์ของเราได้อย่างไร 

   กิจกรรมดนตรีต้องใช้ทั้งความจำระยะสั้นและระยะยาวในการจดจำและเล่นท่วงทำนองเพลง จึงฝึกฝนความจำและสมาธิไปโดยปริยาย ซึ่งเป็นทักษะพื้นฐานสำคัญของการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์

   โดยหลักการแล้วการฟังและเล่นดนตรีจะช่วยกระตุ้นให้เกิดการเชื่อมต่อระหว่างเซลล์ประสาทในสมองส่วนต่างๆ ทั้งบริเวณสมองส่วนท้ายด้านอารมณ์และความรู้สึก และสมองด้านซ้ายที่เกี่ยวกับความคิดเชิงตรรกะและการวิเคราะห์ รวมไปถึงสมองด้านขวาที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ ส่งผลให้สมองทำงานอย่างมีประสิทธิภาพและสอดคล้องกันมากขึ้น

   การฝึกการรับรู้และแยกแยะ ดนตรีสอนให้เราสามารถรับรู้และแยกแยะเสียง จังหวะ ท่วงทำนอง และการผสมผสานของดนตรีที่ซับซ้อน ซึ่งเป็นการฝึกทักษะการสังเกต แยกแยะองค์ประกอบย่อย และจำแนกลักษณะต่างๆ ทักษะเหล่านี้เป็นพื้นฐานสำคัญของกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ด้วยเช่นกัน รงมไปถึงการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์และการแก้ปัญหา ในการแต่งเพลงหรือการเล่นดนตรีนั้น ต้องอาศัยความคิดสร้างสรรค์ในการคิดแนวทางใหม่ๆ และการคิดหาวิธีแก้ปัญหาเมื่อเกิดข้อผิดพลาด ทักษะเหล่านี้สอดคล้องกับกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการตั้งสมมติฐานและออกแบบการทดลอง รวมถึงแก้ปัญหาเมื่อพบข้อมูลที่ขัดแย้งกับสมมติฐานเดิม

   จะเห็นได้ว่าประสบการณ์ด้านดนตรีไม่เพียงแต่กระตุ้นความเพลิดเพลิน แต่ยังช่วยพัฒนาทักษะสำคัญที่เชื่อมโยงกับศักยภาพทางวิทยาศาสตร์อย่างลึกซึ้ง ไม่ว่าจะเป็นการคิดวิเคราะห์ ความจำ และคุณสมบัติด้านการมุ่งมั่นและอดทน ซึ่งล้วนเป็นปัจจัยสำคัญสู่ความสำเร็จบนเส้นทางวิทยาศาสตร์ การบูรณาการดนตรีเข้ากับการเรียนรู้จึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจเพื่อสร้างนักวิทยาศาสตร์คุณภาพให้กับสังคมในอนาคต

อ้างอิง

https://www.nu.edu/blog/can-music-help-you-study-and-focus/

https://www.linkedin.com/advice/0/how-can-you-use-music-improve-your-analytical-73zgc

https://myndstream.com/music-and-science/

https://www.healthline.com/health/does-music-help-you-study#benefits-of-music-for-studying