ตำราการสอนเดิมทิ้งให้หมดแล้วเริ่มต้นใหม่
เมื่อโควิดเปลี่ยนแปลงการสอนครูอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน ตำราการสอนเดิมก็คงต้องทิ้งแล้วเริ่มใหม่
ถ้าวันที่ครูได้กลับมาสอนที่โรงเรียนอีกครั้งมาถึงในเร็วๆ นี้ นี่อาจเป็นครั้งแรกในชีวิตที่เราต้องยอมรับว่า เราไม่แน่ใจว่าเด็กได้เรียนรู้อะไรมากแค่ไหนในช่วงที่เรียนออนไลน์ คุณภาพและข้อจำกัดของการจัดการเรียนรู้ผ่านหน้าจอเป็นเวลาหลายเดือนทำให้นักเรียนทั่วโลกเผชิญกับภาวะถดถอยทางความรู้ หลักพื้นฐานในการสอนที่เราเคยใช้กันมายาวนานตั้งแต่เป็นครูวันแรกต้องปรับเปลี่ยนอย่างไรเมื่อโควิดระบาดไปทั่วโลก
เด็กทั่วโลกสูญเสียโอกาสในการเรียนรู้
ข้อมูลจากฝั่งอเมริกาพบว่า เด็กที่ขาดเรียนส่วนใหญ่ในช่วงโควิดจะเป็นเด็กปฐมวัยมากกว่าระดับชั้นอื่น และเป็นครอบครัวที่มีรายได้ต่ำมากกว่ารายได้สูง เด็กอเมริกันกว่า 340,000 คน ที่ควรจะเข้าเรียนระดับปฐมวัยเมื่อปีที่แล้วกลับไม่ได้เข้าเรียนออนไลน์ทุกวัน หรือเข้าชั้นเรียนจริงที่โรงเรียน นี่เป็นเพียงแค่ข้อมูลเพียงปีเดียวจากประเทศเดียวเท่านั้น ข้อมูลจากทั่วโลกระบุว่าเด็กประถมฯ อย่างน้อย 29% เข้าไม่ถึงการเรียนแบบออนไลน์จากหลายปัจจัย สำหรับในบ้านเราเอง ผลสำรวจจากสำนักงานสถิติแห่งชาติในปี 2563 พบว่า ครอบครัวเกือบครึ่งหนึ่งไม่พร้อมที่จะให้ลูกเรียนออนไลน์ ที่น่าเศร้าคือต่อให้เด็กมีโอกาสได้เรียนออนไลน์ กลับพบว่าพวกเขาก็ไม่ได้เรียนรู้มากนัก
เมื่อเด็กๆ เสียโอกาสในการเรียนรู้ ผลกระทบที่เกิดขึ้นอาจหมายถึงรายได้ในอนาคตที่ลดลง รายงานจาก McKinsey พบว่าหากไม่มีการจัดการเพื่อช่วยเหลือนักเรียนในเรื่องนี้ นักเรียนยุคโควิดจะมีรายได้น้อยลง 49,000 – 61,000 ดอลลาร์ ตลอดชีวิตของพวกเขาจากผลกระทบของการระบาดใหญ่
หลักการสอนเดิมใช้ไม่ได้เมื่อเกิดโรคระบาด
จากเดิมการสอนของครูจะเป็นแบบที่เรียกว่า “ขอบเขตและลำดับ” คือจะสอนเนื้อหาต่อจากชั้นที่แล้ว และเนื้อหาในชั้นนี้ก็จะเป็นพื้นฐานในชั้นถัดไป ขอบเขตคือเนื้อหาครอบคลุมอะไรบ้าง ในแง่ของความกว้างและความลึก ส่วนลำดับคืออะไรต้องสอนก่อน สอนทีหลัง แต่เมื่อเกิดโควิดขึ้นหลักพื้นฐานในการสอนของครูต้องเปลี่ยนแปลงไปทั้งหมด เราไม่สามารถสอนการคูณได้ หากเด็กยังไม่เข้าใจการบวกอย่างถ่องแท้
บทบาทของครูกับการตอบสนองเด็กเป็นรายบุคคล
ทางออกแม้ไม่ใช่เรื่องง่าย แต่เป็นไปได้ ครูต้องยอมรับก่อนว่าเด็กบางคนอาจไม่พร้อมที่จะเรียนเนื้อหาที่ควรจะเรียนในช่วงอายุและระดับชั้นนั้นๆ ครูจึงต้องทำการประเมินเด็กใหม่ให้ละเอียดกว่าที่เคยทำมา ดูว่าเขาได้เรียนรู้อะไรไปจริงๆ บ้าง ทักษะไหนที่ยังหลงเหลืออยู่ ต้องมีความยืดหยุ่นว่าสุดท้ายแล้วอะไรบ้างที่ต้องสอนและจะสอนให้ดีที่สุดได้อย่างไร
ไม่ว่าจะเป็นครูในกลุ่มสาระการเรียนรู้อะไร หรือสอนระดับชั้นไหน นี่เป็นช่วงเวลาที่ครูทุกคนต้องร่วมมือกันอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน ครูแต่ละระดับชั้นต่างก็มีความเชี่ยวชาญ ความถนัดที่ไม่เหมือนกัน ครูในระดับชั้นที่สูงกว่าจำเป็นต้องอาศัยครูในระดับชั้นก่อนหน้า ครูภาษาไทยม.ต้น จะถนัดเรื่องการวิเคราะห์วรรณคดีมากกว่าครูประถมฯ ตอนปลายที่สอนเด็กให้เข้าใจภาษาและมีทักษะการสรุปความได้ดีกว่า กรณีนี้ครูประถมฯ ก็ต้องช่วยเด็กให้อ่านออกเขียนได้ให้คล่องเสียก่อน ไม่เช่นนั้นเด็กๆ ก็จะไม่สามารถอ่านรามเกียรติ์ได้รู้เรื่องเมื่อขึ้นชั้นมัธยมฯ
บทบาทของผู้บริหารและพ่อแม่
ผู้บริหารต้องหาเวลาให้ครูได้พัฒนาเชิงวิชาชีพร่วมกัน ให้โอกาสครูที่สอนในระดับชั้นที่ต่ำกว่าได้ช่วยเหลือครูในระดับชั้นที่สูงกว่าด้วยการเสริมพื้นฐานเด็กให้แน่น ส่วนบทบาทของพ่อแม่ในช่วงเวลานี้ก็สำคัญไม่แพ้กัน เพราะพ่อแม่คือคนที่รู้จักเด็กดีที่สุด โดยเฉพาะช่วงเวลาที่เรียนออนไลน์ที่บ้าน รู้ว่าเขาเกิดปัญหาอะไรบ้าง ไม่เข้าใจตรงไหน หรือได้พูดคุยกับเพื่อนๆ และครูมากน้อยแค่ไหน สิ่งที่พ่อแม่จะช่วยเหลือเด็กและครูได้จึงเป็นการสนับสนุนให้เด็กๆ หัดช่วยเหลือตัวเองให้มากขึ้น ให้พวกเขากล้าที่จะเข้าหาครูเมื่อเกิดปัญหาด้านการเรียนหรือด้านอื่นๆ ที่ต้องการความช่วยเหลือ
แม้วิกฤตในครั้งนี้จะหนักและยาวนานกว่าวิกฤตครั้งไหนๆ แต่มนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่มหัศจรรย์ ไม่เหมือนสิ่งมีชีวิตไหนบนโลก เราอยู่รอดได้เพราะความช่วยเหลือที่มีให้แก่กันและกัน และวิกฤตครั้งนี้ก็กำลังพิสูจน์คำกล่าวนี้ของ “ยูวัล โนอาห์ แฮรารี” อีกครั้ง ผู้เขียนหนังสือ เซเปียนส์ ประวัติย่อมนุษยชาติ (Sepiens : A Brief History of Humankind) ที่ว่า “มนุษย์” คือสิ่งมีชีวิตที่มีความสามารถในการร่วมมือร่วมใจกันได้แม้ไม่รู้จักกันมาก่อน เราสามารถให้คำแนะนำปรึกษาคนที่เพิ่งเคยคุยกัน หรืออาสาขับรถไปรับไปส่งลูกของคนที่ไม่เคยเห็นหน้ากันมาก่อนได้ เพื่อให้เขาเข้าถึงการรักษา มีเพียงมนุษย์เท่านั้นที่จะทำอย่างนี้ และสิ่งนี้เองที่ช่วยให้เผ่าพันธุ์มนุษย์อยู่รอด ความร่วมแรงร่วมใจจะช่วยให้พวกเราผ่านพ้นวิกฤตโรคระบาดครั้งนี้ไปด้วยกัน
อ้างอิง
